Dr. Tuğtigin Şen

Dr. Tuğtigin Şen

04 Aralık 2025 Perşembe

    DİĞER YAZARLARIMIZ

    NATO BÜYÜYOR

    NATO BÜYÜYOR
    0

    BEĞENDİM

    ABONE OL

    İsveç’in NATO üyeliği, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. NATO, üye ülkelerin barış ve güvenliğini korumak amacıyla kurulmuş bir askeri örgüttür. “NATO” ifadesi, İngilizce “North Atlantic Treaty Organization” ifadesinin baş harflerinden oluşmaktadır ve Türkçe karşılığı “Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü”dür. Türkiye, bu örgütün üyesidir.

    NATO, 4 Nisan 1949 tarihinde Washington’da imzalanan “Kuzey Atlantik Antlaşması” çerçevesinde 12 ülke tarafından kuruldu. Antlaşma, aynı yılın ağustos ayında Amerika tarafından onaylandı ve farklı tarihlerde 17 ülkenin daha katılımıyla günümüzde 29 üye ülkeden oluşan uluslararası bir askeri kuruluş haline geldi.

    NATO üyesi bir ülkeye yapılan herhangi bir silahlı saldırı, bütün ülkeler için bir saldırı olarak kabul edilir. Bu çerçevede her üye, saldırıya uğrayan ülkeye yardım etmek ve gerekirse askeri güçle desteklemekle yükümlüdür.

    1989’da Sovyet Rusya kontrolündeki ülkelerdeki devrimler ve 1991’de Varşova Paktı’nın dağılması, NATO’nun fiili rakibi olan Rusya’ya büyük bir darbe vurdu. Bu gelişmeler, NATO’nun amacında, görevlerinde ve stratejisinde değişikliklere yol açtı. Soğuk Savaş sonrasında NATO, askeri harcamalarını azalttı ve yapısını revize etti.

    Sovyetler Birliği’nin çökmesiyle Avrupa’daki askeri dengeler değişti. Bu nedenle, Amerika liderliğindeki NATO, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerini kapsayacak şekilde genişledi ve etkinliklerini politik ve insancıl alanlara yönlendirdi.

    Amerika liderliğindeki NATO, eski yapıları kaldırarak 2006’da Letonya’nın başkenti Riga’da gerçekleştirilen zirvede enerji güvenliğini masaya yatırdı. 5 Haziran 2017’de Karadağ, Rusya’nın itirazlarına rağmen NATO’nun 29. üyesi oldu.

    Ancak, bu süreçte NATO’nun Amerika liderliğindeki kuruluş ilkelerinde önemli değişiklikler ve büyüme yaşandı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 2019 Aralık ayında “NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti” açıklaması yaparak Avrupalı üyelere derin bir mesaj gönderdi.

    Bu yeni sorgulama, NATO’nun Amerika’daki iç siyasetinde bile ciddi boyutlara ulaştı. Ancak, Avrupa ve Amerika’da NATO’nun geleceği üzerine yapılan ciddi tartışmalara rağmen, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, NATO’yu ve lideri Amerika’yı tekrar kritik bir güç haline getirdi.

    Sonuç olarak, Ukrayna’nın Rusya tarafından işgali sonrasında NATO, Finlandiya ve İsveç gibi ülkelerin katılımıyla büyümeye devam etmektedir. Ancak, geçmiş NATO tarihi bize göstermiştir ki, Amerika’nın etki alanı da büyümeye devam edecektir. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, NATO ve Amerika’nın etki alanlarını daha da genişletmek için yeni fırsatlar sunmuştur.