Yeni Teşvik Dönemi: Türkiye Yüzyılı Yatırım Hamlesi ile Köklü Değişiklikler Geliyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Ekonomi yönetimi, bölgeler arasındaki gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla yıllardır uygulanan ancak istenilen sonuçları vermeyen teşvik sisteminde köklü değişiklikler yapmaya hazırlanıyor. Bu kapsamda “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”da önemli düzenlemelere gidilecek. Yeni teşvik döneminin adı ise “Türkiye Yüzyılı Yatırım Hamlesi” olacak. Bu çerçevede, mevcut teşviklerin bir kısmı kaldırılırken, bazı teşviklerin oran ve sürelerinde revizyona gidilecek.

Türkiye Yüzyılı Yatırım Hamlesi ve HIT-30 Programı
Yeni teşvik sisteminin temel taşını, Türkiye genelinde sayıları 26’ya ulaşan kalkınma ajansları oluşturacak. Yüksek teknoloji üretimine yönelik yatırımları desteklemek amacıyla başlatılan HIT-30 programı, 2030 yılına kadar girişimcilere 30 milyar dolarlık kaynak aktarmayı hedefliyor. Bu program kapsamında elektrikli araçlar, batarya, çip, güneş ve rüzgar enerjisi ile Ar-Ge alanındaki yatırımlara özel teşvikler verilecek. HIT-30 programı, hâlihazırda yürürlükte olan Proje Bazlı Teşvik Sistemi’nin bir uzantısı olarak hayata geçiriliyor.

Kalkınma Ajanslarının Rolü Artacak
Teşvik sistemindeki değişiklikler, kalkınma ajanslarının daha aktif bir rol üstleneceği yeni bir dönemi işaret ediyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, kalkınma ajanslarından görev bölgelerine ilişkin yatırım ihtiyaç analizleri talep etti. Ajanslar, bölgelerinde ihtiyaç duyulan sektörleri belirleyerek bu verileri bakanlığa sunmaya başladı. Bu analizler doğrultusunda, bölgesel bazda yatırım alanları tespit edilerek teşvikler bu ihtiyaçlar doğrultusunda şekillendirilecek.

Teşvik Bölgelerinde Sayı Artışı
Şu anda sosyoekonomik gelişmişlik endeksine göre 6 bölgeye ayrılan teşvik sisteminde, bölge sayısının 7 veya 8’e çıkarılması planlanıyor. Kalkınma ajanslarının ihtiyaç analizleri doğrultusunda yapılacak bu düzenlemeyle, teşviklerin daha bölgesel ve ihtiyaca dayalı hale getirilmesi hedefleniyor.

Genel Teşviklerin Kaldırılması
Mevcut sistemde; Genel Teşvikler, Öncelikli Yatırım Konuları, Stratejik Yatırımlar ve Bölgesel Teşvikler olmak üzere dört ana teşvik kategorisi bulunuyor. Ancak yeni dönemde Genel Teşvik Sistemi’nin kaldırılması planlanıyor. Bu sistem, teşvik edilmeyecek yatırım konuları dışındaki tüm yatırımları kapsıyordu. Bunun yerine daha odaklı ve stratejik teşviklerin hayata geçirilmesi amaçlanıyor.

Stratejik ve Bölgesel Teşvikler Devam Edecek
Stratejik Yatırımlar, cari açığı azaltma amacı taşıyan ve katma değeri yüksek projeleri desteklemeye devam edecek. Bölgesel teşviklerde ise illerin sosyoekonomik gelişmişlik seviyelerine göre belirlenen destekler sürecek. Bunun yanında, bazı teşvik unsurlarında miktar ve süre açısından değişiklikler yapılacak.

Teşvik Sistemindeki 9 Destek Unsuru
Şu anda yatırımlara KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, sigorta primi işçi hissesi desteği, faiz veya kâr payı desteği, yatırım yeri tahsisi ve KDV iadesi olmak üzere 9 destek unsuru sağlanıyor. Stratejik yatırımlarda bu desteklerin tamamı uygulanırken, bölgesel teşviklerde KDV iadesi dışındaki destek unsurları yer alıyor. Yeni dönemde de bu unsurlar belirli yatırımlar için uygulanmaya devam edecek.

Kalkınma Ajanslarının Tarihçesi
Kalkınma ajansları Türkiye’nin gündemine ilk olarak 2001 yılında Avrupa Birliği Katılım Ortaklığı Belgesi ile girdi. Bu ajanslar, bölgesel kalkınmayı hızlandırmak amacıyla 2006 yılından itibaren kurulmaya başlandı. Bugün, 26 kalkınma ajansı Türkiye’nin farklı bölgelerinde faaliyet gösteriyor ve bölgesel gelişimi desteklemek için projeler yürütüyor.