Yalanın Fesatları: İnsan Karakterine ve Topluma Verdiği Zararlar

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Böyle bir deyim vardır: “Gerçek ayakkabılarını giymeden önce yalan dünyayı üç kez dolaşırmış.” Yalanın toplumda yarattığı problemler nelerdir? Sürekli yalan söylemek, insan karakterinde hangi olumsuz değişikliklere yol açar? Bu makalede, toplumda olumsuz etkiler yaratabilecek bu konuya değinmeye çalışacağız.
Yalanın insan karakterinde yarattığı olumsuzluklar, topluma verdiği zararlar ve manevi dejenerasyon, yüzyıllardır bilginlerin ve filozofların dikkatini çeken konulardan biridir. Yalan, yalnızca bireye değil, çevresindeki insanlara ve genel olarak topluma büyük zararlar verir. Her dönemde olduğu gibi, bu konu dinimizde de zararlı bir alışkanlık olarak ele alınmış ve bu alışkanlıktan kaçınılması tavsiye edilmiştir.
İnsan doğasında doğruluğa eğilim olsa da, bazen çeşitli sebeplerle yalan söylemek, toplumun belirli kurallarına aykırı hareket etmek ya da kişisel çıkarlarını korumak amacıyla bu zararlı alışkanlığa başvurulmaktadır. Şunu belirtmek gerekir ki, sürekli yalan söylemek zamanla insan karakterinde olumsuz değişikliklere yol açar. Yalan söylemek, insanların kendilerine olan güvenlerini azaltır ve güven duygularının kaybolmasına neden olur. Ayrıca, insan zamanla gerçeği ayırt etme yetkisini kaybederek, gerçek ile yalan arasındaki sınırı zedeleyer. Bu da manevi dejenerasyona, içsel zorluklara ve çevresindeki insanlarda değersizlik hissinin oluşmasına yol açar.
Yalanın topluma verdiği en büyük zarar aslında güvenin ve doğruluğun zedelenmesidir. Toplumun temelini oluşturan güven, doğruluk ve şeffaflık, yalan söyleyen bir kişi tarafından yalnızca kendisine değil, yakınlarına, dostlarına, iş arkadaşlarına ve genel olarak topluma da zarar verir. İnsanlar arasındaki güvenin kaybolması, sosyal ilişkilerin zayıflaması ve hukuki ihlallerle sonuçlanabilir. Toplumun gelişmesi ve uyum içinde yaşaması için bu güvenin korunması önemlidir. Gerçeğe duyulan güvensizlik ve şüphe, insanları daha az birleştirir ve toplumda kutuplaşmalara neden olabilir.
Yalan söylemek, insanın manevi gelişimine ciddi şekilde zarar verir. İnsanlar yalanı düzenli olarak tekrarladıkça, vicdanları zarar görür ve manevi değerleri kaybolur. Bireyin içsel samimiyeti, doğruyu ve ahlâkı anlama duyğuları zayıflar. Bu da manevi aşınmanın bir türüdür. Dinimiz de bunu çok net bir şekilde vurgulamaktadır. Yalancı kişinin vicdanı kararmış, ahlâkı zayıflamış olur ve sonuçta bu, onun içsel ve dışsal dünyasında derin boşluklar yaratır.
İslam dininde yalan söylemek kesinlikle yasaklanmıştır. Kur’an-ı Kerim’de “Yalan söyledikleri için onlar şiddetli bir azaba uğrayacaklardır!” (Bakara, 10. ayet) buyrulmuştur. Müslümanlar için doğru konuşmak, Allah’ın rızasını kazanmak için önemli bir ahlâk kuralıdır. Peygamberimiz (s.a.s) de hadislerinde yalanın günah olduğunu ve bir Müslümanın onu hayatında kesinlikle terk etmesi gerektiğini bildirmiştir. İnsan, doğru konuşmaya çalışmalı ve yalanın bireysel ve toplumsal olumsuz etkilerini anlamalıdır.
Yalanla ilgili olarak Azerbaycan halkının birçok halk deyişi ve atasözü vardır. Örneğin, “Yalancının evi yandı, kimse inanmadı” sözü, yalanın ne kadar cazip görünse de, sonunda açığa çıkacağını ve insanı mutsuz edeceğini ifade eder. Atalarımız doğru konuşmayı öğütlemiş, yalanın insanın ahlâkına ve hayatına verdiği zararı vurgulamışlardır.
Ayrıca, büyük bilginlerden Konfüçyüs şöyle der: “Doğru söz söylemek aslında en büyük cesarettir.” Platon da “Yalanın en büyük zararı, toplumun değerlerine zarar vermesidir” demiştir. Bu sözler, yalanın yalnızca bireyi değil, toplumu da zedeleyen, tüm sosyal yapıları ve ilişkileri bozan bir alışkanlık olduğunu göstermektedir.
Yalanın insan karakterinde yarattığı olumsuzluklar, topluma verdiği zararlar ve manevi aşınmalar, her bireyin kendi ahlâkını korumasının ve doğru söylemesinin önemini bir kez daha gündeme getirmektedir. Dinimiz ve bilginler, bu konuda ciddi bir şekilde yaklaşarak, yalanın insanlar ve toplum için ne kadar tehlikeli olduğunu birçok araçla vurgulamışlardır. İnsan yalnızca doğru yolda, samimi bir şekilde hayatını kurarsa, hem kendisini hem de çevresini kurtarabilir.
Resul Mirhaşimli