Evrenin kalbinden şok eden görüntü: Kara delikten saniyede 60 bin km’lik rüzgâr

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Astronomi dünyası, evrenin en gizemli yapılarından biri olan kara deliklere dair çığır açıcı bir gözleme imza attı. Bilim insanları, ilk kez uzak bir galakside yer alan süper kütleli bir kara delikten yayılan ultra hızlı rüzgârları doğrudan tespit etmeyi başardı. Bu keşif, kara deliklerin yalnızca yutan değil, aynı zamanda çevresini şekillendiren devasa enerji kaynakları olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.

Gözlemlenen kara delik, Dünya’dan yaklaşık 130 milyon ışık yılı uzaklıktaki NGC 3783 adlı sarmal galaksinin merkezinde yer alıyor. Samanyolu’ndaki Güneş’in yaklaşık 30 milyon katı kütleye sahip olan bu dev yapı, çevresindeki maddeyi yutarak son derece parlak ve aktif bir bölge oluşturuyor. Bu bölge, astronomide “Aktif Gökada Çekirdeği” (AGN) olarak adlandırılıyor.

Araştırma ekibi, kara deliğin çevresindeki maddeyi içine çekerken kısa süreli ancak son derece güçlü bir X-ışını parlaması oluşturduğunu tespit etti. Bu ani parlamanın hemen ardından, saniyede on binlerce kilometre hızla hareket eden rüzgârlar ortaya çıktı. Ölçümlere göre bazı rüzgârlar saniyede 60 bin kilometreye ulaşarak ışık hızının yaklaşık yüzde 20’sine erişti.

Hollanda Uzay Araştırma Merkezi’nden (SRON) bilim insanı Liyi Gu, bu gözlemin benzersizliğine dikkat çekerek, “Bir kara deliğin bu kadar kısa sürede ve bu denli yüksek hızlarda rüzgâr ürettiğine ilk kez tanık oluyoruz” ifadelerini kullandı. Rüzgârların yalnızca bir gün içinde oluşması, araştırmacılar açısından büyük bir sürpriz olarak değerlendirildi.

Bilim insanları, bu olağanüstü rüzgârların kara deliğin çevresindeki karmaşık manyetik alanların ani şekilde çözülmesiyle ortaya çıktığını düşünüyor. Bu süreç, Güneş’te görülen koronal kütle atımlarına benzetiliyor. Ancak uzmanlara göre buradaki fark, ölçekte yatıyor. ESA XRISM ekibinden Matteo Guainazzi, olayın “Güneş’teki patlamalara benzer ama hayal edilemeyecek kadar büyük” olduğunu vurguladı.

Araştırma sonuçları, süper kütleli kara deliklerin zaman zaman Güneş benzeri fiziksel süreçler sergileyebileceğini göstererek evrenin işleyişine dair önemli ipuçları sunuyor. Bilim insanları, bu keşfin galaksilerin evrimi ve kozmik enerji döngülerinin anlaşılmasında yeni bir dönemin kapısını aralayabileceğini belirtiyor.