Nobel Ödülleri, 2024 yılı kazananları ekim ayının ikinci haftasında açıklanıyor. 1901 yılından bu yana fizik, kimya, tıp, edebiyat, barış ve ekonomi gibi farklı alanlarda insanlığa hizmet eden kişi ve kuruluşlara verilen bu prestijli ödüller, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından belirleniyor. Nobel Ekonomi Ödülü, ilk kez 1969’da İsveç Merkez Bankasının Alfred Nobel’in anısına bu kategoriyi eklemesiyle verilmeye başlandı.
Her yıl ekim ayında açıklanan ödüller, Alfred Nobel’in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık’ta düzenlenen törenlerle sahiplerine teslim ediliyor. Fizik, kimya, tıp, edebiyat ve ekonomi ödülleri İsveç’in başkenti Stockholm’de, Nobel Barış Ödülü ise Norveç’in başkenti Oslo’da takdim ediliyor.
Ödüllerin Tarihi
Nobel Ödülleri, 1901’den bu yana zaman zaman verilmedi. Bu durum genellikle Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında yaşandı. Ayrıca, 2020 ve 2021’deki törenler Kovid-19 salgını nedeniyle yapılamadı. Nobel ödülleri, bir kategoride o yıl kimse ödüle layık görülmezse, ödül verilmez ve ödül parası bir sonraki yıl için saklanır.
Ödüllerin Sahipleri Genellikle Erkekler Oldu
Nobel Ödülleri tarihinde, toplamda 970 ödül verildi ve bunların büyük çoğunluğu erkeklere gitti. 905 erkek ödül kazanırken, sadece 65 kadın bu ödüle layık görüldü. Nobel Barış Ödülü’nde ise toplamda 19 kadın, 92 erkek ve 30 kuruluş ödül aldı. Ekonomi dalında kadınlar, yalnızca 3 kez ödül kazandı; erkekler ise 90 kez bu ödüle layık görüldü.
Nobel Ödülünü İki Kez Kazananlar
Nobel Ödülü’nü birden fazla kez kazananlar arasında Frederick Sanger, John Bardeen, Karl Barry Sharpless, Linus Pauling ve Marie Curie yer aldı. Özellikle tıp dalında verilen Nobel Ödülleri’nin yüzde 65’i birden fazla kişiye gitti.
Nobel Kazananların Ortalama Yaşı 58
Nobel Ödülleri’nin ortalama kazanan yaşı 58 olarak hesaplandı. Ancak tarihteki en genç kazanan, 2014 Nobel Barış Ödülü’nü aldığında 17 yaşında olan Pakistanlı aktivist Malala Yousafzai oldu. En yaşlı kazanan ise 2019’da 97 yaşında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanan John Goodenough oldu.
Nobel Kazanan Ünlü İsimler
Marie Curie, Albert Einstein, Martin Luther King ve Barack Obama gibi dünyaca ünlü isimler, Nobel Ödülü kazananlar arasında yer aldı. Marie Curie, radyum keşfiyle tıp alanına önemli katkılar sundu ve iki kez Nobel Ödülü kazandı. Albert Einstein, görelilik teorisi ve fotoelektrik etkisiyle 1921’de Nobel Fizik Ödülü’nü aldı. Martin Luther King, 1964’te sivil haklar mücadelesiyle Nobel Barış Ödülü’nü kazanırken, eski ABD Başkanı Barack Obama da 2009’da uluslararası diplomasiye katkıları nedeniyle bu ödüle layık görüldü.
Nobel Ödülü Kazanan Türkler
Nobel Ödülü’nü kazanan Türkler arasında yazar Orhan Pamuk ve bilim insanı Aziz Sancar yer aldı. Orhan Pamuk, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı. 2015 yılında ise Aziz Sancar, DNA onarımı üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü.
KÖŞE YAZILARI
7 saat önceGENEL
14 saat önceGENEL
14 saat önceGENEL
15 saat önceSPOR
15 saat önceGENEL
15 saat önceGENEL
15 saat önce