Yangınla mücadelede yeni yöntem: Ses dalgalarıyla yangın söndüren sistem dikkat çekiyor

Bildiğiniz gibi bir alevin yanmaya devam etmesi için temelde üç şey gerekiyor: Isı, yakıt ve oksijen. Ses dalgalarını kullanan akustik sistemler, oksijen moleküllerini ortamdan uzaklaştırarak bu üç kaynaktan birinin ortadan kaldırıyor ve yangının büyümeden sönmesini sağlıyor. Sesin böyle bir işlev görebileceği aslında yıllardır biliniyor. DARPA (ABD Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı), daha 2008 yılında bu yönde projelere imza atmıştı. Aradan geçen sürede de benzer projeler ortaya çıktı. Ancak bu projelerin hiçbiri aynı anda hem etkili hem de güvenli olan, ölçeklenebilir sistemlere dönüşmedi. Worcester Teknik Enstitüsü'nden yangın koruma mühendisliği bölümü başkanı Albert Simeoni, bu durumu “Alevler üzerinde akustik etkinin güçlü olduğu biliniyor; asıl mesele bunu rahatsız edici ya da zarar verici yan etkiler yaratmadan büyütmek,” diye açıklıyor. Sonic Fire Tech'in geliştirdiği yeni sistem bu noktada öne çıkıyor. NASA’da ısıl enerji dönüşümü üzerine çalışmış bir havacılık mühendisi olan Geoff Bruder'ın kurduğu Sonic Fire Tech, önceki projelerdekinden daha düşük frekansta ses dalgaları kullanarak, daha etkili ve güvenli bir çözüm sunuyor. Geoff Bruder, geliştirdikleri cihazın “oksijeni, yakıtın tüketebileceğinden daha hızlı titreştirerek” kimyasal reaksiyonu engellediğini belirtiyor. Şirketin şu ana kadarki testleri, ses dalgalarıyla 7–8 metre mesafeden alevlerin söndürülebildiğini gösteriyor. Bu teknoloji, özellikle ev ya da otellerdeki yangın söndürme sistemleri için susuz bir alternatif sunabilir. Sonic Fire Tech, önceki çalışmalarda kullanılan 30–60 Hz aralığı yerine infrason dalgalarına yöneliyor. İnsan kulağının duyamadığı 20 Hz ve altındaki bu dalgalar daha uzak mesafelere ulaşabiliyor ve yapısal titreşim riski yaratmadan çalışabiliyor. Sistem, elektrik motoruyla çalışan bir pistonun oluşturduğu ses dalgalarını çatı ve saçak altına yerleştirilen metal kanallara iletiyor. Sensörler alevi algıladığında sistem otomatik olarak devreye giriyor ve yapının etrafında bir “infrason kalkanı” oluşturarak hem mevcut küçük alevleri söndürüyor hem de yeni tutuşmaları engelliyor. Bu tarz akustik yangın söndürme sistemlerinin (en azından mevcut versiyonlarıyla) büyük yangınlara karşı etkili olmayacağını belirtmemiz gerekiyor. Ancak yeni başlayan yangınların büyümeden söndürülmesi ve daha küçük çaplı yangınların kontrol altına alınması için susuz bir alternatif sunmaları, bu sistemleri belli senaryolar için cazip alternatiflere dönüştürebilir.