TÜRK DÜNYASI ORTAK ALFABESİ

Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu'nun 3. toplantısı, Türk Dil Kurumu ve Türk Akademisi iş birliğinde, 9-11 Eylül 2024 tarihlerinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü'de yapıldı. 34 harften oluşan (A Ä/Ə B C Ç D E F G Ğ H I İ J K L M N Ň O Ö P Q R S Ş T U Ü V W X Y Z) "Türk Dünyası Ortak Türk Alfabesi" Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tataristan, K.K.T.C. ve Özbekistan gibi Türk devletleri tarafından kabul edildi. Toplantıda, ortak Türk alfabesi üzerinde uzlaşıldığı ve alfabenin geliştirilmesi; Türk halkları arasında karşılıklı anlayış, iş birliği ve dil mirasının korunmasına ilişkin kararlar alındığı açıklandı.

Ortak alfabe konusunu; 29 harften oluşan alfabemizin değiştirilerek ortak Türk dili oluşturulacağı ya da alfabemize Türk lehçelerinde bulunan bu beş harfin ekleneceği gibi yanlış algılayanlar da oldu. İlk olarak 1991 yılında bilim insanları tarafından önerilen, ancak karara bağlanması bugüne nasip olan Latin alfabesi tabanlı Türk Dünyası Ortak Alfabesi'nin kabulü ile halihazırda kullandığımız alfabe değişmeyecek. Ortak alfabeye eklenen harfler, ses uyumu ile kelimelerin daha açık ve net ifade edilebilmesini, farklı lehçe ve şivelerin daha kolay anlaşılabilmesini sağlayarak Türk devletleri ile yapılacak ortak çalışma ve projelerde kullanılacaktır.

Alfabe bir dilin temeli; dil ise bir milletin kimliğinin, bağımsızlığının, geleceğinin, tarihinin, kültürünün, edebiyatının, sanatının, milli ve manevi değerlerinin temel direği, aynı zamanda ortak mirasıdır.

“Türkiye dışında kalmış olan Türklerin ilk önce kültür meseleleriyle ilgilenilmelidir. Nitekim biz Türklük davasını böyle müspet bir ölçüde ele almış bulunuyoruz. Büyük Türk tarihine, Türk dilinin kaynaklarına, zengin lehçelerine, eski Türk eserlerine önem veriyoruz." diyen Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ve "Dilde, fikirde, işte birlik" şiarı ile Büyük Türk Turan Birliği mefkûresi yolunda bir ömür tüketen merhum Gaspıralı İsmail Bey'in fikir elçilerini tebrik eder; ekonomi, ticaret, askeri, siyasi, kültür, eğitim, sanat, edebiyat gibi alanlardaki çalışma ve iş birliklerini kolaylaştıracak olan Türk Dünyası Ortak Alfabe Projesi'nin, Türk dünyası ve ülkemiz adına yapılması planlanan somut girişimlerin girizgâhı olmasını dileriz.

Banu SANCAK