Rümeysa Öztürk’ün ABD vizesi iptal edildi
ABD'nin Massachusetts eyaletinin Boston kentinde yer alan Tufts Üniversitesi'nde doktora yapan Rümeysa Öztürk 25 Mart'ta gözaltına alındı.
Öztürk'ün gözaltına alındığı anlara ait videoda doktora öğrencisinin iftara giderken yolda sivil giyimli yetkililer tarafından çevrelendiği görülüyor.
Polisler daha sonra Öztürk'ü ters kelepçeleyerek bir araca götürüyor.
ABD'de gündem olan görüntülerle ilgili konuşan Dışişleri Bakanı Marco Rubio Öztürk'ün vizesinin iptal edildiğini doğruladı.
Rubio, "Size eğitim almanız için vize verdik; kampüslerimizi yerle bir eden bir sosyal aktivist olmanız için değil. Vizenizi bunu yapmak için kullanırsanız, vizenizi geri alırız. Her ülkeyi de aynısını yapmaya teşvik ediyorum" dedi.
Rubio, 300 kadar öğrencinin vizesinin benzer şekilde iptal edildiğini de açıkladı.
Mayıs 2024'te Gazze savaşına verilen desteği protesto için ABD'deki birçok üniversitede kitlesel öğrenci protestoları başladı.
Eğitim vizesi iptal edilen Öztürk'ün Hamas yanlısı hareketlere katıldığı iddia ediliyor.
'İfade özgürlüğü hakkını kullandığı için hedef alınıyor'
Rümeysa Öztürk'ün avukatı Mahsa Khanbabai, konuyla ilgili BBC Türkçe'ye yaptığı yazılı açıklamada genç kadınla 27 Mart akşamı ilk kez konuşabildiğini kaydetti.
Müvekkilinin gözaltına alındığı anlara değinen avukat, "Bu videodaki hiçbir şey kolluk kuvveti çalışanları olduklarını ve hangi kurumdan geldiklerine işaret etmiyor. Bu durum herkesi oldukça endişelendirmeli" ifadelerini kullandı.
Khanbabai, Öztürk'ün Tufts Üniversitesi'nde Fulbirght bursuyla okuyan başarılı bir doktora öğrencisi olduğunun altını çizdi ve Trump yönetiminin Hamas destekçisi olduğu yönündeki iddialarının "asılsız" olduğunu vurguladı.
Avukat, yazılı açıklamasında şu ifadelere de yer verdi:
"Rümeysa tıpkı Amerika'daki herkes gibi görüşlerini özgürce ifade etme hakkına sahip. Şu anda Filistinlilerin temel insan haklarına sahip olması için çağrı yapılan bir görüş yazısının altında imzası olduğu için hukuksuz biçimde Trump yönetimi tarafından hedef alınıyor."
Khanbabai, Öztürk'e yönelik bir suçlama bulunmadığını ve yetkililerin yasa dışı faaliyet iddialarına dair kanıt sunmadığını söyledi.
Avukat, "Anlaşılan o ki Rümeysa yalnızca ifade özgürlüğü hakkından dolayı hedef alınıyor" ifadelerini kullandı ve Öztürk'ün serbest bırakılması için çalışmayı sürdürdüklerini kaydetti.
Nerede tutuluyor?
Tufts Üniversitesi'nde doktora eğitimi alan Öztürk Massachusetts'te mahkemeye çıkarıldı.
Federal yargıç Öztürk'ün eyalette gözaltında tutulmasına ve savcılığın kendisini başka bir yere götürmeden en az 48 saat önce bildirimde bulunmasına hükmetti.
Öztürk bu karara rağmen gözaltına alındıktan sonra bulunduğu eyaletten 2400 kilometre uzaktaki Louisiana'ya götürüldü.
Tufts Üniversitesi, konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada yetkililerinin kendilerine Öztürk'ün öğrenci vizesinin iptal edildiğini aktardıklarını duyurdu.
Üniversiteden yapılan yazılı açıklamada kampüs dışında gerçekleşen gözaltı operasyonunun önceden üniversiteye haber verilmediği belirtildi.
Tufts Üniversitesi BBC Türkçe ile paylaştığı yazılı açıklamada "Yetkililerle irtibat halindeyiz. Rümeysa'ya kanuni haklarını kullanarak kendini aklama fırsatı sağlanmasını umuyoruz" dedi.
Türkiye'nin Washington Büyükelçiliği Öztürk'ün gözaltına alınmasıyla ilgili açıklamasında durumun yakından takip edildiğini ve ailesinin düzenli olarak bilgilendirildiğini söyledi.
Elçilik "Vatandaşımızın haklarının korunması için gerekli konsolosluk hizmetlerinin ve hukuki desteğin sağlanması amacıyla her türlü çaba gösterilmektedir" dedi.
Gözaltıya ABD ve Türkiye'den tepkiler
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç İstanbul'da yaptığı değerlendirmede gözaltıyı "şiddetle kınadığını" söyledi ve olayın "sözde demokratik ülkelerde düşünce özgürlüğünün olmadığının, insan haklarına saygı duyulmadığının kanıtı" olduğunu savundu.
Öztürk'ün gözaltına alındığı Massachusetts eyaletinden Senatör Ed Markey, "Kişilerin böyle kaybolması Trump'ın temel hak ve özgürlüklere olan topyekün saldırısının bir parçası" mesajı verdi.
Markey, X hesabından yaptığı paylaşımda "Bu otoriterliktir ve biz buna izin vermeyeceğiz" ifadelerini kullandı.
Massachusetts eyaletinin başsavcısı Andrea Joy Campbell da yaptığı açıklamada Federal idarenin Öztürk'ü "pusu kurarak" gözaltına almayı seçmesinin alarm verici bir duruma işaret ettiğini kaydetti.
Başsavcı Campbell, Öztürk'ün siyasi görüşleri nedeniyle gözaltına alındığını ve olayın bir gözdağı verme amacı taşıdığının değerlendirildiğini de ifade ediyor.
CHP lideri Özgür Özel de gözaltıyı kınadı ve paylaşımında "dayanaksız bir şekilde, vicdansızca tutuklanan Türkiye'deki yüzlerce öğrenci de aynı mağduriyeti yaşıyor" ifadelerini kullandı.
Üniversitenin bulunduğu Boston'daki yerel Boston Globe gazetesi, gözaltıyı protesto eylemine iki bin kişinin katıldığını aktarıyor.
Doktora öğrencisi
Rümeysa Öztürk, Tufts Üniversitesi'nde Çocuk Eğitimi ve İnsan Gelişimi bölümünde doktora yapıyor.
ABD'de yasal oturma hakkı bulunan Öztürk'ün Filistinlileri destekleyen eylemlere katıldığı belirtiliyor.
Öztürk, Beyaz Saray'ın ABD kampüslerinde "Yahudi karşıtlığı" olarak tarif edilen faaliyetlere yönelik adımlar atılacağının duyurulmasından sonra geldi.
Beyaz Saray'ın hamlesini eleştirenler ABD yetkililerinin öğrencilerin ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini ve Filistinlileri destekleyenlerin Yahudi karşıtlığıyla suçlanmasının yanlış olduğunu söylüyor.
ABD İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tricia Mclaughlin, X hesabından yaptığı bir paylaşımda Öztürk'ün "Amerikalıların öldürülmesinden keyif alan bir yabancı terör örgütü olan Hamas'ı destekleyen faaliyetlerde bulunduğunu" söyledi.
Öztürk'ün gözaltına alındığı andan bir kare paylaşan sözcü, "Vize hak değil ayrıcalıktır" ifadelerini kullandı.
Öztürk'ün hangi suçlamalarla gözaltına alındığı ve Hamas'ı desteklediğine dair iddialara yönelik kanıtların ne olduğu bilinmiyor.
Tufts Üniversitesi'nin yayın organı Tufts Daily'de Öztürk'ün de yazarları arasında olduğu bir makalede, üniversite yönetimi protestolara verdiği tepki nedeniyle eleştiriliyordu.
Öztürk, ABD tarafından Filistinlileri destekleyen faaliyetlerde bulunduğu için gözaltına alınan ve tutuklanmaya çalışılan ilk öğrenci değil.
Filistinlilere destek eylemlerine katılan Columbia mezunu Mahmoud Khalil de Louisiana'daki bir gözaltı merkezinde hakkında hiçbir suçlanma olmadan tutuluyor.
- Trump'ın vatandaşlık planı: Dünyada uygulamalar nasıl?
ABD'li göç yetkilileri, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ocak'ta imzaladığı Yahudi karşıtlığıyla mücadele kararname kapsamında faaliyetlerini artırdı.
Beyaz Saray ayrıca ülke genelinde birçok öğrenciyi sınırdışı ediyor ve öğrencilerin "kendilerini sınır dışı etmelerini" talep ediyor.
Yetkililer bu politikayı ABD Dışişleri Bakanlığı'nın "ülkenin dış politikası ve ulusal güvenlik çıkarlarına hasmane olan" yabancı ülke vatandaşlarının sınır dışı edilmesine olanak veren bir yasaya dayandırıyor.
- Trump'ın 'altın kart' vizesi nedir, dünyadaki uygulamalar nasıl işliyor?
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio bu yasanın yürütmeye geniş çaplı sınır dışı etme yetkisi verdiğini savunuyor ve vize ve yeşil kart sahiplerinin "nerhangi bir sebepten" ülkeden atılabileceğini söylüyor.
ABD merkezli insan hakları grupları Trump yönetiminin yaklaşımını kınıyor.
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU), üniversitelere yazılan açık mektupta ABD hükümetinin "öğrencilerin kovulması, fon kesilmesi ve anayasal güvence altında olan ifade özgürlüğünün bastırılması" konusunda yetkiye sahip olmadığını belirtti.