Kıyılarda Yeni Tehdit: Orman Alanlarının Turizme Tahsisi Mümkün Kılındı, Anayasa ve Kıyı Kanunu Tartışmaya Açıldı

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yönetmelik değişikliğiyle kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan orman alanlarının turizm yatırımlarına tahsisi artık mümkün hâle geldi. Resmî Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemeyle, “Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik”e eklenen madde, bu alanların özel mülkiyete devrinin önünü açtı.

Kıyıların Kamu Yararı İlkesine Aykırı mı?

Yeni düzenlemeye göre, kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan kamu arazileri artık duyuru yapılmaksızın, mevcut turizm belgeli özel mülkiyetlere veya tahsisli yatırımlara “ek alan” olarak verilebilecek. Bu tahsislerin, ana parselin üçte birini ve 25 bin metrekareyi aşmaması şartı getirildi. Ancak denizle bağlantısı bulunan kıyı parselleri bu sınırın dışında bırakıldı.

Anayasa’nın 43. maddesi ile Kıyı Kanunu’nun 5. ve 6. maddeleri, kıyıların kamu yararına kullanımını esas alıyor ve bu alanların özel mülkiyete konu edilemeyeceğini açıkça belirtiyor. Yapılan yönetmelik değişikliği bu maddelerle çeliştiği gerekçesiyle ciddi tartışmalara neden oldu.

Sivil Toplumdan Sert Tepki: “Halkın Erişimi Kısıtlanıyor”

Kıyı Hareketleri Dayanışma Ağı (KIYIDA), yönetmeliğin Anayasa ve Kıyı Kanunu’na açıkça aykırı olduğunu savunarak iptal davası çağrısında bulundu. BirGün’de yer alan habere göre, KIYIDA’nın yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Kıyılar özel mülkleştirilerek soylulaştırılıyor ve yoksulluğun derinleştiği kriz ortamında halkın kıyılara erişimi kısıtlanıyor.”

Yönetmelikte “kamu kullanımına açık olmak şartıyla” denilse de, bu ifadenin sermaye lehine bir genişleme alanı sunduğu belirtiliyor. KIYIDA, bu uygulamanın doğrudan sermayenin taleplerine yanıt verdiğini ve adrese teslim düzenlemeler içerdiğini ifade etti.

Danıştay’ın Daha Önce İptal Ettiği Düzenleme Hatırlatıldı

KIYIDA, 16 Nisan 2022 tarihinde yapılan benzer bir yönetmelik değişikliğinin yargı tarafından iptal edildiğini hatırlattı. Yapılan açıklamada mevcut düzenlemenin de aynı şekilde yargıdan döneceği vurgulanarak, şu ifadeler kullanıldı:

“Yönetmelik normlar hiyerarşisine aykırıdır ve sermayenin talepleriyle adrese teslim yapılmıştır. Bu nedenle derhal ve tümüyle iptal edilmelidir.”