İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, Irak Başbakanı Sudani ile görüştü: Irak yönetiminden hava sahası ve sınırlar üzerindeki denetimini artırmasını istedi
Irak Başbakanı Muhammed Şii el-Sudani ile telefonla görüşen İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, İsrail'in kullanılmasının önüne geçilmesi için yönetimden ülkedeki hava sahası ve sınırlar üzerinde denetimi artırmasını istedi. Irak'ta faaliyet gösteren İran destekli paramiliter grup Haşdi Şabi ise İran-İsrail savaşına katılım sinyali verdi. Açıklamada, “Irak, İran-İsrail savaşının dışında kalamaz” denildi.
İsrail ile İran arasında savaş giderek şiddetlenirken İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, Irak Başbakanı Sudani ile telefon görüşmesi yaptı. İran resmi Haber Ajansı İRNA’nın haberine göre Pezişkiyan görüşmede, İsrail'in Irak hava sahasını kullanarak İran topraklarına gerçekleştirdiği saldırıları, uluslararası hukuk ve normları tanımayan açık bir saldırganlık örneği olarak nitelendirdi ve Irak hükümetinden, ülkenin hava sahası ve sınırları üzerindeki denetimlerini artırmasını istedi.
"Biz savaşı başlatan taraf olmadık. Ancak açıkça ifade ediyoruz ki kararlı bir şekilde karşılık verdik" diyen Pezeşkiyan, "Saldırılar devam ederse, saldırganları çok daha sert ve acı verici tepkiler bekliyor olacak" ifadelerini kullandı.
“Irak, İran-İsrail savaşının dışında kalamaz”
Irak Savunma Bakanlığı’na bağlı Haşdi Şabi komutanlarından ve Hukuk Devleti Koalisyonu üyesi Abdürrahman el-Cezairi, İran ile İsrail arasında büyüyen çatışmadan Irak’ın hariç tutulamayacağını belirterek, ülkenin jeopolitik ve siyasi konumunun çatışmaya sürüklenme ihtimalini artırdığını söyledi.
Erbil merkezli Rûdaw TV’e açıklama yapan Cezairi, “İran İslam Cumhuriyeti ile Siyonist İsrail rejimi arasında devam eden büyük savaş yeni bir boyuta taşındı. Irak’ta uluslararası koalisyon güçlerinin ve Amerikan üslerinin bulunması, ülkeyi bu savaşın bir parçası haline getiriyor” dedi.
“İran’la stratejik ve ideolojik bağlar var”
Cezairi, İran ile Irak arasındaki stratejik ilişkinin sadece coğrafi değil, aynı zamanda mezhebi ve ideolojik temellere dayandığını belirtti. “Irak'ın güneyi ve orta Fırat bölgelerinden geniş bir kesim ile birçok siyasetçi İran'la dini ve siyasi bağlar kurmuş durumda” diyen komutan, bu ilişkilerin ülkeyi çatışmaya daha da yakınlaştırdığını ifade etti.
Irak'ın İran’la kara sınırının yanı sıra ekonomik ilişkilerle de bağlı olduğunu kaydeden Cezairi, “Bu gerçeklik, Irak'ı savaş alanına yakın kılıyor” diye konuştu.
“Hava sahamız ABD kontrolünde, savunmamız yetersiz”
İsrail savaş uçaklarının Irak hava sahasını ihlal ettiğine dair iddialara da dikkat çeken Cezairi, ülke hava sahasının BM kararları gereği tamamen ABD kontrolünde olduğunu söyledi. Cezairi, “İsrail uçaklarının Irak hava sahasını kullanması İran’ı ciddi şekilde rahatsız ediyor. Bu, BM Sözleşmesi’ne göre bir egemenlik ihlalidir” dedi.
Ancak Irak’ın ne İsrail ne de Amerikan uçaklarını önleyecek savunma sistemine sahip olmadığını anlatan eden Cezairi, Savunma Bakanlığı ve ordu bünyesinde bu tür bir teknolojinin bulunmadığını belirtti.
“Haşdi Şabi hedef olabilir”
Cezairi, Haşdi Şabi ya da diğer silahlı grupların çatışmaya dahil olması halinde, ABD ve İsrail tarafından hedef alınabileceği uyarısında bulundu. Cezairi, “Irak’ta Victoria, Ayn el-Esad ve Harir olmak üzere üç büyük Amerikan üssü bulunuyor. Bu üslerin varlığı, hem hava sahasının hem de Haşdi Şabi kamplarının güvenli olmadığını gösteriyor. Bu da Haşdi Şabi liderleri için ciddi bir tehdit oluşturuyor” dedi.
“Irak böyle bir savaşı kaldıramaz”
Irak’ın askeri ve ekonomik kapasitesinin böyle bir savaşı taşıyamayacağını belirten Cezairi, ülkenin iç siyasi istikrarsızlığına da dikkat çekti. Cezairi, “Ekonomimiz petrole dayalı, kırılgan bir yapıya sahip. İç siyasette Kürtlerle federal hükümet arasında, Sünnilerle Şiiler ve hatta kendi içlerinde de ciddi problemler var” diye konuştu.
“Silahlı fraksiyonlar harekete geçmedi”
Haşdi Şabi’nin Başbakan’a bağlı olduğunu ve herhangi bir askeri hamleyi onun talimatı olmadan yapamayacağını vurgulayan Cezairi, ülkede İran’la ideolojik bağlara sahip bağımsız silahlı grupların varlığına işaret etti. Cezairi, “Şu ana kadar ne bu gruplardan ne de Haşdi Şabi’den ABD üslerine ya da başka bir hedefe yönelik bir saldırı sinyali alınmadı. Sadece karşılıklı askeri tatbikatlar ve tehdit açıklamaları var” dedi.
Hizbullah Tugayları’ndan ABD’ye tehdit
Irak’ta İran destekli Şii milis gücü Hizbullah Tugayları Genel Sekreteri Ebu Hüseyin Himedavi, ABD’nin İsrail ve İran savaşına müdahil olması halinde "bölgedeki çıkarlarını" hedef alacaklarını duyurdu.
Himedavi tarafından yapılan yazılı açıklamada, İran’ın İsrail saldırılarına karşı koyduğu belirtilerek, ABD ordusunun bölgedeki hareketlerinin yakından takip edildiği ifade edildi. Açıklamada, “Eğer Amerika savaşa müdahale ederse, tereddüt etmeden bölgedeki çıkarlarını ve askeri üslerini doğrudan hedef alacağız” denildi.
Himedavi, Irak hükümeti ve Şii Koordinasyon Çerçevesi’ne de çağrı yaparak, ABD'nin Bağdat Büyükelçiliği’nin kapatılması ve Amerikan güçlerinin Irak'tan çıkarılmasını istedi.
Irak diplomasi trafiğinde
Irak yönetiminin, ülkedeki gerilimin yükselmesini engellemek amacıyla hem Tahran hem de Washington’la temasa geçtiği belirtiliyor. İran'la tarihsel, kültürel ve coğrafi bağlara sahip olan Irak, aynı zamanda yıllardır ABD ile stratejik ilişkilerini koruma çabasında.
Irak hükümeti, geçtiğimiz gün yaptığı açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarda Irak hava sahasını kullanmasını "kesin ve açık bir şekilde" reddettiğini bildirdi.
Bağdat yönetimi ayrıca, hava sahasının ihlali nedeniyle İsrail aleyhine BM Güvenlik Konseyi’ne resmî şikayette bulunduğunu duyurdu. ABD’ye de çağrıda bulunan hükümet, iki ülke arasındaki anlaşmalara uygun şekilde İsrail’in Irak hava sahasını tekrar kullanmasını engellemesini istedi.