BEN OLAMAMANIN, BİZ OLAMAMAK KAVGASI
Alpaslan Yurtsever kaleme aldı...
Evlilikte Sessiz Çatışmaların Psikolojisi
Bazı evlilikler gürültüyle değil, sessizlikle çatlar. Taraflar hâlâ aynı evdedir ama aynı yerde değildir. Birinin sesi kısılmıştır, diğerinin kalbi duvar örmüştür. İşte bu yazı, evlilikte en az konuşulan ama en çok yaşanan çatışmayı anlatıyor: “Ben olamamanın, biz olamamak kavgası.”
Evlilikte Asıl Kavga Nerede Başlar?
Evlilikte çatışma çoğu zaman para, çocuk, aileler ya da iletişim gibi görünür. Oysa psikoloji bize şunu söyler: Asıl kavga, bireyin kendi benliğini kuramadan, yani sağlıklı “ben” olamadan “biz” olmaya zorlandığı yerde başlar.
Kendi duygu ve düşüncelerini tanıyamayan birey; ya eşinin içinde erir ya da ondan kaçar. Bu durum, aile sistemleri kuramında “kendini ayrıştıramama” olarak tanımlanır.
Kısaca söyleyelim: Ben olamayan kişi, ya fazla yapışır ya fazla uzaklaşır.
Her iki hâl de “biz”i yaralar.
Bağlanma Yaraları: Yaklaşamamak mı, Kopamamak mı?
Bağlanma kuramı, evlilikteki bu çatışmayı net biçimde açıklar:
- Kaygılı bağlanan eş: “Ben olursam beni terk eder.” → Fazla sorgular, kontrol eder, talep eder.
- Kaçıngan bağlanan eş: “Biz olursak ben kaybolurum.” → Geri çekilir, susar, duvar örer.
Bu iki uç bir araya geldiğinde evlilikte meşhur döngü başlar: Talep eden – kaçınan çatışması.
Kültürel Tuzak: “Biz Olalım da Sen Sonra Bakarsın”
Toplumda hâlâ şu yanlış inanç dolaşır: “Evlenince artık ben yok, biz var.”
Bu düşünce romantik değil, tehlikelidir.
Çünkü benliği yok sayılan birey zamanla:
- Öfke biriktirir
- Pasif-agresif davranır
- Ya da bir gün ansızın kopar
Evlilik fedakârlık ister ama benlik iptali istemez.
Çözüm Nerede Başlar?
Çözüm, eşini değiştirmeye çalışmakla değil; kendi iç dengenle başlar.
1. Kendini Ayrıştırabilmek
- “Bunu böyle hissediyorum” diyebilmek
- Karşı taraf farklı düşündüğünde dağılmamak
- Yakınlık içinde birey kalabilmek
2. Ben – Sen – Biz Alanlarını Ayırmak
- Ben alanı: Kişisel zaman, ilgi, sınırlar
- Sen alanı: Eşin bireysel ihtiyaçları
- Biz alanı: Ortak kararlar ve ritüeller
3. Çatışmayı Yönetmeyi Öğrenmek
- Yargı yerine merak
- Suçlama yerine duygu
- Kaçma yerine mola
Sonuç olarak:
“Biz, iki 'ben' olduğunda güçlüdür.”
Evlilik, iki kişinin birbirini yok ettiği bir alan değil; iki kişinin kendisi olarak alabildiği bir ortaklıktır.
Unutmayın:
Ben olamadığın yerde, biz sadece bir alışkanlıktır.
Ben olabildiğin yerde, biz bir yol arkadaşlığıdır.